Khi chưa quen với văn hóa của quốc gia nói
tiếng Anh, bạn có thể bị "khớp" và bỏ qua cơ hội hiểu cách đùa của
người bản xứ.
Thầy giáo Seally Nguyen chia sẻ
kỷ niệm trong giao tiếp với người Mỹ.
Sang Mỹ được một tháng tám ngày, kỹ năng nghe của mình đã
tăng đáng kể so với hồi ở Việt Nam. Xem phim, bài giảng, hay CNN về cơ bản
không còn là vấn đề quá lớn. Nhưng có một cái "nghe" mình ngại, đó là
câu chào hỏi của người Mỹ.
Ví dụ, hôm nay đón con gái ở trường lúc 16h, đang dắt con ra
khỏi cổng thì một cô giáo nhìn hai bố con, cười tươi và nói: "Look like
you are going in the airport". Phản xạ tức thì của mình là... không hiểu
gì cả. Trong khoảng 1/2 giây, mình phải nghĩ ra cái gì đó để nói cho đỡ
"quê", bèn cười: "You have a good day" - câu trả lời không
ăn nhập gì với "joke" của cô giáo.
Đến lúc đó, mình mới hiểu là cô giáo
thấy bé con nhà mình đang kéo cái valy (luggage) nên nói đùa trông hai bố con
đang ở sân bay. Lúc ấy đã quá muộn để mình hồi đáp. Nghe mình nói, cô giáo liền
nói: "You too". Không biết cô có nghĩ mình thật thô lỗ hay không.
Câu chuyện diễn ra trong bối cảnh
mình đón con gái ở trường và đưa con gái đi đón con trai ở "bus stop"
vào lúc 16h15, nên tâm lý cũng muốn đi nhanh cho khỏi muộn. Câu chuyện chỉ vỏn
vẹn có ba câu và diễn ra trong không đầy năm giây.
Mình về
kể lại với một người bạn ở Mỹ, bạn ấy bảo "Anh trả lời thế là được rồi,
nhưng lần sau nghe không rõ thì nên hỏi lại". Mình bảo "người ta make joke mà mình hỏi
lại, có quê không em?".
Bạn
ấy trả lời, có lần đi ngang một người trong siêu thị, người ta nói một câu
nhưng nghe không rõ lắm, liền hỏi lại: "Sorry, what did you say?".
Người ta bảo "I said you have nice shoes", bạn ấy nhanh nhẹn trả lời
"Thank you".
Mình
gật gù tán thưởng. Rõ ràng, trong giao tiếp, nghe là một chuyện, nhưng hiểu
ngay để trả lời cũng là một kỹ năng cần rèn luyện. Quan trọng hơn, nếu nghe
không rõ, tốt nhất không nên lờ đi mà dừng lại để hỏi.
Bạn
ấy chia sẻ thêm, ở Việt Nam, khi nghe lời khen, mình ậm ừ cho qua cũng được.
Nhưng trong văn hóa Mỹ, người ta chờ đợi phản hồi cho lời khen. Nếu ậm ừ, người
ta có vẻ không thích lắm.
Mình
tự bào chữa, nếu hôm nay không lo đi đón con trai, mình đã dừng lại một chút để
hỏi han, nói chuyện. Nhưng dường như đó chỉ là một lời biện minh cho cái sự
"giấu dốt" của mình, vì nếu dừng lại để hỏi chắc cũng không mất thêm
đến 10 giây.
Phần
lớn những người nghe chưa quen sẽ gặp vấn đề với những câu “joke” như vậy. Một
người bạn khác sau khi nghe câu chuyện cho biết: “Có lần tớ đi nghe hội nghị,
đang tập trung thì người bên cạnh quay sang nói gì đó. Mặt tớ nghệt ra chẳng
hiểu gì”.
Lý
do là những câu “joke” đó thường không gắn liền với một “bối cảnh có sẵn” để
mình chuẩn bị, và bản thân tâm lý người nghe của mình cũng không chuẩn bị cho
việc nghe. Đôi khi, nó còn liên quan một chút tới yếu tố văn hóa. Do đó, đây
thuộc diện những câu nói “khó nghe” nhất trong tiếng Anh.
Tốt
nhất là nếu mình nghe không rõ thì nên hỏi lại. Và nếu có điều kiện giao tiếp
thật nhiều, hãy làm như vậy, để quen với các kiểu "joke" của người
bản xứ, và ít bị đặt vào những tình huống khó xử.