Hóa Học Và đời Sống
1) Theo đánh giá của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), Việt Nam là một trong 5 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Chỉ tính riêng trong năm qua, chúng ta đã lần lượt trải qua các đợt nắng nóng kỷ lục trong mùa hè ở miền Bắc và miền Trung, đợt rét kỷ lục trong mùa đông ở miền Bắc, hạn hán và xâm nhập mặn kỷ lục ở Tây Nguyên, Nam Trung Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long…
Nguyên nhân chính gây ra sự biến đổi này là các hoạt động kinh tế - xã hội của con người làm phát thải các khí gây hiệu ứng nhà kính làm Trái Đất nóng lên. Trong các khí sau, khí nào không gây ra hiệu ứng nhà kính?
A. CO2 B. O2 C. O3 D. CH4
2) Khí thải công nghiệp và khí thải từ các động cơ đốt trong có chủ yếu các khí:
A.SO2, H2 B. SO2, Br2 C.SO2, O3 D. SO2, NO, NO2, CO2
3) Biển Đông đang nóng lên không chỉ vì nguồn tài nguyên phong phú về hải sản, dầu khí mà còn có sức hấp dẫn khác mạnh hơn, đó là băng cháy. Băng cháy được kì vọng sẽ là nguồn năng lượng tương lai thay thế cho các nguồn nhiên liêu hóa thạch (dầu mỏ,..) đã dần cạn kiệt. Băng cháy chính là:
A. Metan hidrat B. băng khô C. Đất đèn C. Than đá
4) Một lượng hỗn hơp khí X thoát ra từ nhà máy thuộc công ty phân lân nung chảy Văn Điển. Khi cho X đi qua dung dịch H2S,thấy có vẩn đục. X có chủ yếu là:
A.CO2 B.Cl2 C.F2 D.SO2
5) Trước những hậu quả nặng nề mà biến đổi khí hậu gây ra, trong những năm qua, các quốc gia trên thế giới đã cùng nhau nỗ lực để ngăn chặn và giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu thông qua cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường.Một trong những văn bản đầu tiên có tính ràng buộc pháp lý trên phạm vi toàn cầu trong lĩnh vực này là Nghị định thư Kyoto được ký kết vào năm 1997, với mục tiêu cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính - nguyên nhân chính gây ra hiện tượng Trái Đất nóng lên và làm nước biển dâng.
Trong số các khí sau: CO2, N2, O2, N2O, CH4, CFC, có bao nhiêu khí nằm trong danh sách mục tiêu cắt giảm của Nghị định thư Kyoto?
A. 4 B. 2 C. 3 D. 1
6) Dự án 'Biến chất thải thành nguồn năng lượng sạch thông qua sử dụng công nghệ khí sinh học' (gọi tắt là dự án Biogas) của Việt Nam đã 3 lần vinh dự được nhận các Giải thưởng quốc tế uy tín bao gồm: Giải thưởng 'Năng lượng toàn cầu' tại Brussels - Bỉ năm 2006; Giải thưởng Ashden về 'Năng lượng bền vững' tại London - Anh năm 2010; Giải thưởng 'Vì con người' tại Diễn đàn năng lượng thế giới, Dubai năm 2012 nhờ tính hiệu quả và quy mô lợi ích mà nó mang lại.Dự án đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và cải thiện mạnh mẽ môi trường sống của hàng trăm ngàn người dân ở nông thôn, trong đó khí biogas sản xuất từ chất thải chăn nuôi trở thành nguồn nhiên liệu trong sinh hoạt. Tác dụng của việc sử dụng khí biogas là:
A. Giảm giá thành sản xuất dầu, khí.
B. Phát triển chăn nuôi.
C. Đốt để lấy nhiệt, đun nấu và thắp sáng, giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
D. Giải quyết công ăn việc làm ở khu vực nông thôn.
7) Hiện nay, các nguồn năng lượng, nhiên liệu hóa thạch như dầu mỏ, than đá, khí thiên nhiên… đang ngày càng cạn kiệt do bị khai thác quá mức. Để thay thế một phần nhiên liệu hóa thạch trong sinh hoạt của người dân ở nông thôn, người ta đã có giải pháp sản xuất khí metan bằng cách nào dưới đây?
A. Lên men các chất thải hữu cơ như phân gia súc trong hầm biogas.
B. Thu khí metan từ bùn ao.
C. Lên men ngũ cốc.
D. Cho hơi nước đi qua than nóng đỏ.
8) Để chữa sâu răng, người ta có thể sử dụng:
A.Dung dịch NaF và CaF2. B.Dung dịch NaF và HClO3.
C.Dung dịch NaF và NaI. D.Khí O3 và dung dịch NaF.
9) Những bức tranh cổ được vẽ bởi chất bột, phẩm màu hữu cơ. Khi để lâu trong không khí thường có màu đen.Vì:
A.O2(trong kk) phản ứng với bột sắt có trong tranh. B.O2(trong kk) oxi hoá các chất hữu cơ.
C.Do H2S(trong kk) phản ứng với bột sắt. D.Do H2S(trong kk) phản ứng với bột chì.
10) Khi phun nước rửa sạch đường phố, người ta rải xuống đường:
A.CuSO4 B.CaSO4. C.CaCl2. D.Ca(NO3)2.
11) Một trong những thách thức trong tương lai của loài người là tình trạng khan hiếm và cạn kiệt năng lượng. Để đảm bảo sự phát triển của nhân loại được bền vững, cần phải tiến hành thay thế dần việc sử dụng các nguồn năng lượng hóa thạch bằng các nguồn năng lượng tái tạo hay còn gọi là năng lượng sạch. Trong số các nguồn năng lượng: (1) thủy điện, (2) gió, (3) mặt trời, (4) hoá thạch; những nguồn năng lượng sạch là:
A. (1), (2), (4). B. (2), (3), (4). C. (1), (3), (4). D. (1), (2), (3).
12) Tại Việt Nam, xăng sinh học E5 (được pha chế từ 5% etanol nguyên chất - E100 và 95% xăng RON92) được sử dụng thử nghiệm từ năm 2010.
Theo quyết định số 53/2012/QĐ-TTg ngày 22/11/2012 của Thủ tướng thì từ ngày 1/12/2015, xăng E5 sẽ được sử dụng bắt buộc trên phạm vi toàn quốc.Việc sử dụng xăng E5 góp phần bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng do đây là loại nhiên liệu sinh học có khả năng tái sinh, đồng thời trong quá trình cháy làm giảm thiểu đáng kể các loại khí thải độc hại có trong nhiên liệu truyền thống như CO, SO2, hạt bụi và khí CO2, góp phần giảm hiệu ứng nhà kính và giúp môi trường an toàn, trong sạch hơn.
Cồn etanol nguyên chất (E100) dùng để pha chế xăng E5 được điều chế bằng cách nào dưới đây?
A. Thủy phân etyl clorua trong kiềm nóng. B. Hiđro hóa etanal với xúc tác Ni nung nóng.
C. Lên men tinh bột sắn. D. Hiđrat hóa etilen thu được từ quá trình sản xuất dầu mỏ.
13) Môi trường không khí, đất, nước… xung quanh các nhà máy công nghiệp thường bị ô nhiễm nặng bởi khí độc, ion kim loại nặng và các hóa chất. Biện pháp nào dưới đây không thể được sử dụng để giảm thiểu ô nhiễm, bảo vệ môi trường?
A. Thực hiện chu trình khép kín để tận dụng chất thải một cách hiệu quả.
B. Thay đổi công nghệ sản xuất để hạn chế chất thải độc hại.
C. Xả thải trực tiếp ra không khí, sông, biển để pha loãng chất thải độc hại.
D. Đầu tư hệ thống xử lý chất thải trước khi xả ra ngoài môi trường.
14) Nguyên nhân gây mưa axit:
A.H2SO4 đóng vai trò chính, HNO3 đóng vai trò thứ 2
B.H2SO4 đóng vai trò chính,HCl đóng vai trtò thứ 2
C.HNO3 đóng vai trò chính,HCl đong vai trò thứ 2
D.HNO3 đóng vai trò chính,H2SO4 đong vai trò thứ 2
15) Nước máy,nước sinh hoạt,nước ở bể bơi thường được tiệt trùng bởi:
A.Ozon. B.Flo. C.Clo. D.H2O2.
16) Quá trình sản xuất nhựa PVC theo sơ đồ: C2H2 + HX → A →(trùng hợp)→PVC. X là:
A.Flo. B.Brom. C.Clo D.Iot.
17) Khi mở vòi nước máy, sẽ thấy có mùi lạ-mùi clo. Sở dĩ clo được sử dụng để sát trùng là vì:
A.khí clo độc,nên trong nước clo cũng độc.
B.Clo phản úng với một số muối khoáng tạo chất khử trùng.
C.Clo phản ứng với nước tạo HCl chất có thể khử trùng.
D.Clo phản ứng vớu nước tạo HClO là chất có thể khử trùng.
18) Khí clo và KMnO4 là các chất khác nhau, nhưng khả năng diệt khuẩn là như nhau.vì:
A.Khí clo có tính oxi hóa mạnh, KMnO4 có tính khử mạnh.
B.Khí clo có tính khử ,KMnO4 có tính oxi hóa mạnh.
C.Chúng đều có tính khử nên mới “ khử” trùng được.
D.Trong nước chúng có giải phóng oxi nguyên tử – chất diệt khuẩn mạnh.
19) Khi X trong vị dạ dày có nồng độ nhỏ hơn 0.00001 M thì mắc bệnh khó tiêu. Khi nồng độ lớn hơn 0.001 M thì mắc bệnh ợ chua. Một số thuốc chữa đau dạ dày có chứa muối NaHCO3. X là :
A.CH3COOH B.HCl. C.HCOOH. D.NaOH.
20) Có 4 chất bột màu trắng: bột vôi sống, bột gạo, bột thạch cao, bột đá vôi. Chỉ dung một chất trong các chất dưới đây để nhận ra bột gạo.
A. Dung dich HCl. B.Dung dịch H2SO4. C. Dung dịch Br2. D. Dung dịch I2.
21) Chọn câu đúng nhất. Nguyên nhân phá huỷ tầng ozon là:
A.Do ozon phản ưng với các khí thải thoat ra từ các động cơ. B.Do ozon phản ứng với gôc Cl.
C.Do tác dụng của tia cực tím. D.A,B,C đúng.
22) Chọn câu đúng nhất. Để sát trùng lên da khi bị thương có thể dùng:
A.Cồn iôt. B.Cồn clo. C.Dung dịch Cl2. D. Dung dịch H2SO4 đặc.
23) Sấy khô rong tảo, đốt cháy, lấy tro. Xử lý bằng nước, sau đó cho H2SO4 đặc vào thì thu được:
1) Clo và SO2. B.Clo và H2S. C.I2 và SO2. D.I2 và H2S.
24) Chọn câu sai.
A. dung dịch NaF được dung làm thuốc chữa sâu răng.
B.Flo được dùng trong công nghiệp hạt nhân làm giàu 235U.
C. CFC (Freon) làm chất sinh hàn trong tủ lạnh và mý điều hoà.
D.Dung dịch HF có tác dụng sát trùng cho viết thương.
25) Có thể phục hồi những bức tranh màu đen bằng:
A.H2O. B.H2O2. C.Cl2 D.F2.
26) Ngày 5 tháng 12 năm 1952 tại Luân Đôn (Anh) xảy ra sự kiện: “Màn khói giết người’’ làm chấn động thế giới ( ước tính lên đến 12.000 người thiệt mạng). Khói này gây tức ngực,khó thở và ho liên tục. Khói đó là:
A.Khí Cl2. B.Khí H2S C. Khí NO2 D. Khí SO2.
27) Khi đánh răng, trong thành phần kem đánh răng có CaF2 góp phần tạo men. Men đó là:
A.Ca2(PO4)OH B.Ca2(PO4)O F C. Ca2(PO4)F D.Ca2(PO4)HF.
28) Trong y học ,người ta dùng muối sau để chuẩn đoán bệnh ung thư:
A.NaNO3 B.NaHCO3. C.NaHSO4 D.NaCl.
29) Các khí thải công nghiệp và của các động cơ ôtô, xe máy... là nguyên nhân chủ yếu gây ra mưa axit. Những thành phần hóa học chủ yếu trong các khí thải trực tiếp gây ra mưa axit là:
A. SO2, CO, NO. B. SO2, CO, NO2. C. NO, NO2, SO2. D. NO2, CO2, CO.
30) Kim loại nào sau đây có tác dụng hấp thụ tia gama, ngăn cản chất phóng xạ?
A. Pt. B. Pd. C. Au. D. Pb
31) Kim loại có thể điều chế được từ quặng hematit là kim loại nào?
A. Nhôm B. Sắt C. Magie D. Đồng
32) Theo tổ chức WTO (tổ chức y tế thế giới) nồng độ tối đa của Pb2+ trong nước sinh hoạt là 0,05 mg/l. Nguồn nước nào sau đây bị ô nhiễm nặng bởi Pb2+?
A. Có 0,02 mg Pb2+ trong 0,5 lít nước. B. Có 0,03 mg Pb2+ trong 0,75 lít nước.
C. Có 0,2 mg Pb2+ trong 1,5 lít nước. D. Có 0,3 mg Pb2+ trong 6 lít nước.
33) Người Mông cổ rất thích dùng bình bằng Ag để đựng sữa ngựa. Bình bằng Ag bảoquản được sữa ngựa lâu không bị hỏng là do
A.bình bằng Ag bền trong không khí
B. Ag là kim loại có tính khử rất yếu
C. ion Ag+ có khả năng diệt trùng, diệt khuẩn (dù có nồng độ rất nhỏ)
D. bình làm bằng Ag, chứa các ion Ag+ có tính oxi hóa mạnh
34) CFC (cloflocacbon) là ký hiệu chung chỉ nhóm các hợp chất hữu cơ mà trong phân tử có chứa 3 loại nguyên tố Cl, F, C. Ưu điểm của chúng là rất bền, không cháy, không mùi, không độc, không gây ra sự ăn mòn, dễ bay hơi… nên được dùng làm chất sinh hàn trong tủ lạnh, điều hòa không khí, tạo sol khí trong các bình xịt.Tuy nhiên, do chúng có nhược điểm lớn là phá hủy tầng ozon bảo vệ Trái Đất nên từ những năm 1990, CFC bị hạn chế sử dụng theo các quy định của các công ước về bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu.
Freon - 12 là một loại chất CFC được sử dụng khá phổ biến, có chứa 31,4% flo và 58,68% clo về khối lượng. Công thức phân tử của freon - 12 là:
A. CCl3F B. CCl2F2 C. CClF3 D. C2Cl4F4
35) Trong quá khứ, chất độc hexacloran (tên đầy đủ là 1,2,3,4,5,6 - hexacloxiclohexan) có hiệu lực trừ sâu mạnh, từng được sử dụng phổ biến trong nông nghiệp và làm dược phẩm (trị ghẻ, diệt chấy...).Tuy nhiên, do là chất độc phân hủy rất chậm trong tự nhiên nên vào năm 2009, hexacloran đã bị đưa vào danh sách của Công ước Stockholm về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy và bị cấm sử dụng tại 169 quốc gia trên thế giới.Phần trăm khối lượng của clo trong hexacloran là?
A. 73,2% B. 71,72% C. 36,6%. D. 35,86%.
36) Hợp chất nào của canxi nào sau đây không gặp trong tự nhiên?
A. CaCO3 B. CaSO4 C. Ca(HCO3)2 D. CaO
37) Trong khí quyển có các khí sau: O2, Ar, CO2, H2O, N2. Những khí nào là nguyên nhân gây ra sự ăn mòn kim loại phổ biến?
A. O2 và H2O B. CO2 và H2O C. O2 và N2 D. A hoặc B
38) Kim loại nào trong các kim loại sau đây dẫn điện, dẫn nhiệt tốt nhất?
A. Ag. B. Cu. C. Al. D. Mg.
39) Kim loại nào sau đây được dùng chế tạo tế bào quang điện?
A.Cs. B. Na. C. Rb. D. Li.
40) Có thể dùng loại thạch cao nào để bó bột khi bị gãy xương hoặc để đúc khuôn?
A. CaSO2.2H2O B. CaSO4 khan
C. CaSO4.H2O hoặc 2CaSO4.H2O D. CaSO4.2H2O hoặc CaSO4 khan
41) Loại đá và khoáng chất nào sau đây không chứa canxi cacbonat?
A. Đá vôi. B. Thạch cao. C. Đá hoa cương. D. Đá phấn.
42) Trước đây, người ta thường dùng những tấm gương soi bằng Cu vì Cu là kim loại
A. có tính dẻo B. có tính dẫn nhiệt tốt
C. có khả năng phản xạ tốt ánh sáng D. kém hoạt động, có tính khử yếu
43) Kim loại có nhiệt độ nóng chảy cao nhất dùng làm dây tóc bóng đèn là
A. Au B. Pt C. Cr D. W
44) Trong cùng một điều kiện bình thường như nhau nhưng khi cầm tay vào thanh kim loại lại lạnh hơn khi cầm tay vào thanh gỗ do
A. kim loại hấp thụ nhiệt và dẫn nhiệt tốt hơn rất nhiều so với gỗ.
B. bản chất kim loại là mát lạnh
C. bản chất của gỗ là nóng, ẩm
D. gỗ hấp thụ nhiệt từ môi trường nhanh hơn kim loại.
45) Để bảo vệ vỏ tàu biển làm bằng thép người ta thường gắn vào vỏ tàu (phần ngâm dưới nước) những tấm kim loại nào sau đây?
A. Sn B. Pb C. Zn D. Cu
46) Khi làm kem que người ta thường làm như sau: Cắm que tre vào ô đựng nước trái cây rồi đặt cả vào khay đá có đựng nước đá hòa tan nhiều muối ăn. Tất cả cho vào làm lạnh. Nước trái cây sẽ nhanh chóng đông lại thành kem que. Người ta đã lợi dụng tính chất gì khi dùng muối làm kem que?
A. Nhiệt độ của nước đá là 0oC, nếu cho muối ăn, nhiệt độ sẽ giảm xuống dưới 0oC.
B. Nhiệt độ phòng là 25oC, nếu cho muối ăn vào nước đá, nhiệt độ sẽ giảm xuống giúp kem chóng đông.
C. Muối ăn thu nhiệt cùng với độ lạnh của nước đá tác động làm trái cây nhanh chóng đông.
D. Muối ăn giúp duy trì nhiệt độ của nước đá ở 0oC giúp kem chóng đông.
47) Tên gọi khoáng chất nào sau đây chứa CaCO3 trong thành phần hóa học?
A.Đôlômit. B.Cacnalit. C.Sinvinit. D.Hematit.
48) Người ta có thể bảo vệ vỏ tàu biển bằng thép bằng cách gắn những tấm kẽm vào vỏ tàu ở phần chìm trong nước biển (nước biển là dung dịch chất điện li) vì:
A. thép là cực dương, không bị ăn mòn. Kẽm là cực âm, bị ăn mòn.
B. thép là cực âm, không bị ăn mòn. Kẽm là cực dương, bị ăn mòn.
C. kẽm ngăn thép tiếp xúc với nước biển nên thép không tác dụng được với nước.
D. kẽm ngăn thép tiếp xúc với nước nên thép không tác dụng được với các chất có trong nước biển.
49) Thủy ngân dễ bay hơi và rất độc. Nếu chẳng may nhiệt kế thủy ngân bị vỡ thì có thể dùng chất nào sau đây để khử độc thủy ngân?
A. bột sắt B. bột lưu huỳnh C. Natri D. nước
50) Có 2 chiếc thìa sắt như nhau, một chiếc giữ nguyên còn một chiếc bị vặn cong cùng đặt trong điều kiện không khí ẩm như nhau. Hiện tượng xảy ra là gì?
A. Cả 2 chiếc thìa đều không bị ăn mòn B. Cả 2 chiếc thìa đều bị ăn mòn với tốc độ như nhau
C. Chiếc thìa cong bị ăn mòn ít hơn D. Chiếc thìa cong bị ăn mòn nhiều hơn
51) Quặng giàu sắt nhất trong tự nhiên nhưng hiếm là
A. hematit B. Xiđerit C. manhetit D. pirit
52) Để tăng độ giòn và trong của bánh, dưa chua, làm mềm nhanh các loại đậu trắng, đậu đỏ, đậu đen..người ta thường dùng nước tro tàu. Thành phần của nước tro tàu là
A.hỗn hợp K2CO3 và Na2CO3 B. hỗn hợp MgCO3 và CaCO3.
C. nước vôi. D. hỗn hợp K2CO3 và CaCO3.
53) Một trong những chất liệu làm nên vẻ đẹp kì ảo của tranh sơn mài là những mảnh màu vàng lấp lánh cực mỏng. Đó chính là những lá vàng có chiều dày 1.10-4 mm. Người ta đã ứng dụng tính chất vật lí gì của vàng khi làm tranh sơn mài?
A. Dễ dát mỏng, có ánh kim. B. Có tính dẻo, dẫn nhiệt tốt.
C. Có khả năng khúc xạ ánh sáng. D. Mềm, có tỉ khối lớn.
54) Ứng dụng nào sau đây không phải của Ca(OH)2
A. Chế tạo vữa xây nhà B. Khử chua đất trồng trọt
C. Bó bột khi gãy xương D. Chế tạo clorua vôi là chất tẩy trắng và khử trùng
55) Nước cứng không gây tác hại nào sau đây?
A. Làm giảm khả năng tẩy rửa của xà phòng, làm cho quần áo mau mục nát.
B. Gây lãng phí nhiên liệu và mất an toàn cho các nồi hơi, làm tắc các đường ống nước nóng.
C. Gây ngộ độc cho nước uống
D. Làm hỏng dung dịch pha chế, làm thực phẩm lâu chín và giảm mùi vị của thực phẩm
56) Những đồ vật bằng Ag để trong không khí lâu ngày bị xám đen là do
A. oxi không khí oxi hóa B. không khí có nhiều CO2
C.không khí bị nhiễm bẩn khí H2S D. Ag tác dụng với H2O và O2 có trong không khí
57) Để đánh giá độ nhiễm bẩn không khí của một nhà máy, người ta tiến hành như sau: lấy 2 lít không khí rồi dẫn qua dung dịch Pb(NO3)2 dư thì thu được 0,3585 mg chất kết tủa màu đen. Hiện tượng đó chứng tỏ trong không khí đã có khí nào trong các khí sau đây?
A. H2S B. CO2 C. SO2 D. NH3
58) Kim loại có thể điều chế được từ quặng boxit là kim loại nào?
A. Nhôm B. Sắt C. Magie D. Đồng
59) Dung dịch NaHCO3 có môi trường bazơ yếu, thường được dùng để:
A. làm thuốc tiêu mặn, trung hòa bớt axit trong dạ dày.
B. làm bột nở trong quá trình chế biến một số loại bánh.
C. tẩy vết gỉ sét trên bề mặt kim loại.
D. làm chất tạo gas trong nước ngọt, bia.
60) Vì sao tay một người dính cồn iod cầm bánh mì thì có chấm xanh trên bánh?
Do cồn iod là hỗn hợp tan của Iod và Ancol etylic (C2H5OH), Iod gặp tinh bột tạo ra phức màu xanh dương.Điều này cũng có thể giải thích khi bôi cồn iod lên phía trong quả chuối xanh lại cũng có hiện tượng tương tự(do trong chuối xanh có tinh bột (C6H10O5)n). Nhưng nếu là chuối chín thì không thấy hiện tượng này (dochuối chín chuyển tinh bột thành đường Glucozo (C6H12O6). Người ta sử dụng tinh bột để nhận biết iod và ngược lại.
61) Dấm ăn là gì? Có ích gì?
Trong dấm ăn có vị chua vì có 3 - 5% là Axit axetic (CH3COOH). Dấm ăn có tác dụng tạo vị chua và có tác dụng làm cho cơ thể có cảm giác muốn ăn và tiêu hoá tốt, có khả năng tiêu độc, sát khuẩn.
62) Vì sao trong công nghiệp thực phẩm, muối amoni cacbonat (NH4)2CO3 được dùng làm bột nở?
(NH4)2CO3 được dùng làm bột nở vì khi trộn thêm vào bột mì, lúc nướng bánh thì (NH4)2CO3 dễ bị phân hủy thành các chất khí và hơi nên làm cho bánh xốp và nở hơn.
63) Vì sao khi cơm khê người ta thường cho vào nồi cơm một mẩu than củi?
Do than củi xốp có tính hấp phụ, nên hấp phụ được mùi khét của cơm làm cho cơm đỡ mùi khê.
64) Giải thích vì sao khi nấu canh cua thì có gạch cua nổi lên? Khi nấu trứng thì lòng trắng trứng kết tủa lại?
Vì trong những trường hợp đó có xảy ra sự kết tủa protit bằng nhiệt, gọi là sự đông tụ. Một số protit tan trong nước tạo thành dung dịch keo, khi đun nóng sẽ bị kết tủa.
65) Ma trơi là gì?
"Ma trơi" chỉ là cái tên gọi mê tín mà thực chất, trong cơ thể (xương động vật) có chứa một hàm lượng P khi chết phân huỷ tạo 1 phần thành khí PH3 (Photphin) khi có lẫn mộtchút khí P2H4 (Diphotphin), khí PH3 tự bốc cháy ngay trong điều kiện thường tạo thành khối cầu khí bay trong không khí. Điều trùng lặp ngẫu nhiên là: Người ta thường gặp "Ma trơi" ở các nghĩa địa càng tăng nên tính chất kịch tính.
66) Tại sao khi ăn cơm nhai kỹ sẽ thấy vị ngọt?
Cơm chứa một lượng lớn tinh bột, khi ăn cơm trong tuyến nước bọt của người có các enzim. Khi nhai kỹ trộn đều, tuyến nước bọt làm tăng cơ hội chuyển hoá một lượng tinh bột theo phản ứng thuỷ phân thành mantozơ, glucozơ gây ngọt .
67) Vì sao khi luộc rau muống nên cho vào trước một ít muối ăn (NaCl)?
Do nhiệt độ sôi của nước ở áp suất 1atm là 100oC, nếu ta thêm NaCl thì lúc đó làm cho nhiệt độ của nước muối khi sôi (dung dịch NaCl loãng) là > 100oC. Do nhiệt độ sôi của nước muối cao hơn của nước nên rau chín nhanh hơn, thời gian luộc rau không lâu nên rau ít mất vitamin. Vì vậy khi đó rau muống sẽ mềm hơn và xanh hơn.
68) Vì sao cồn có thể sát khuẩn?
Cồn là dung dịch Ancol etylic (C2H5OH) có khả năng thẩm thấu rất cao, có thể xuyên qua màng tế bào tiến sâu vào trong gây đông tụ protein làm cho tế bào bị chết (Do protein là cơ sở sự sống của tế bào).
Thực tế thấy rằng chỉ có cồn 75% là có khả năng sát trùng tốt nhất, vì nếu cồn > 75% thì nồng độ cồn quá cao làm cho protein bị đông tụ nhiều, làm protein trên bề mặt vi khuẩn đông cứng hình thành một lớp vỏ cứng ngăn không cho cồn thấm vào nên vi khuẩn không bị chết. Nếu cồn quá loãng (< 75%) thì hiệu quả sát trùng kém.
69) Tại sao không đựng dung dịch HF trong bình đựng bằng thủy tinh?
Dung dich HF, tuy là axit yếu nhưng có tính chất đặc biệt là ăn mòn được thuỷ tinh. Do thành phần của thuỷ tinh chính là SiO2, khi cho dung dịch HF vào thì có phản ứng:
SiO2 + 4HF → SiF4 + 2H2O
70) Vì sao lại không dùng xăng pha chì nữa?
Xăng pha chì là thêm Tetraetyl chì có tác dụng tiết kiệm 30% xăng dầu khi sử dụng. Nhưng khí cháy trong động cơ, chì oxit bám vào các ống xả, thành xi lanh nên thực tế xăng còn hoà tan thêm vào Dibrom etan thì chì oxit sẽ bị chuyển thành Chì bromua (PbBr2), dễ bay hơi, thoát ra khỏi xi lanh, ống xả, thải vào không khí làm ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Vì chì sẽ ở trong môi trường khí, tồn tại trong thực vật, động vật nên khi tiếp xúc với khí thải, động thực vật bị bệnh sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ con người. Ngoài ra hơi Brom bay ra gây nguy hiểm tới đường hô hấp, làm bỏng da. Hiện nay, nước ta đã không sử dụng xăng pha chì.
71) Tục ngữ Việt Nam có câu: "Nước chảy đá mòn", câu này mang hàm ý của khoa học hoá học như thế nào?
Trong đá thông thường chủ yếu là CaCO3 nên đá có thể bị nước và CO2 trong không khí biến thành Ca(HCO3)2 tan trong nước.
72) Ca dao Việt Nam có câu: "Lúa chiêm lấp ló đầu bờ,
Hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên"
Câu này mang hàm ý của khoa học hoá học như thế nào?
Câu ca dao nhắc nhở người làm lúa: Vụ chiêm khi lúa đang trổ đòng đòng mà có trận mưa rào, kèm theo sấm chớp thì sẽ rất tốt và cho năng suất cao sau này.
Do trong không khí có ~ 80% khí N2 và ~ 20% khí O2, khi có chớp (tia lửa điện) sẽ tạo điều kiện cho N2 hoạt động:
N2 + O2 → 2NO
2NO + O2 → NO2
NO2 + O2 + H2O → HNO3
HNO3 → H+ + NO3-
Nhờ hiện tượng này, hàng năm làm tăng 6 − 7 kg N dưới dạng muối cho mỗi mẫu đất. Ngày nay, người ta đã điều chế Ure [(NH2)2CO] từ không khí để chủ động bón cho cây trồng. Trong nền nông nghiệp hiện đại cần phải dùng nhiều phân bón và nhiệm vụ của nghành công nghiệp hoá chất "hướng về không khí đòi lương thực" là càng lớn.
73) Tại sao nước máy lại có mùi hóa chất? Đó là chất gì?
Khi sục vào nước một lượng nhỏ Clo vào nước có tác dụng sát trùng do clo tan 1 phần (gây mùi) và phản ứng 1 phần với nước tạo hợp chất HClO không bền có tính oxi hoá mạnh: HClO→ HCl + O
Oxi nguyên tử có khả năng diệt khuẩn.
74) Tại sao khi nấu, xào thịt, đậu phụ không nên cho muối ăn (chứa NaCl) vào quá sớm?
Vì trong đậu, thịt chứa protein (protit), vốn có tính keo khi gặp những chất điện ly mạnh, sẽ bị ngưng tụ thành những "óc đậu" khi nấu, xào nếu như cho muối ăn vào sớm, gây khó khăn cho thẩm thấu vào đậu, thịt và bị đông tụ cứng lại không có lợi cho tiêu hoá…
75) Tại sao khi nấu nước giếng ở một số vùng lại có lớp cặn ở dưới đáy ấm? Cách tẩy lớp cặn này?
Trong tự nhiên nước ở một số vùng là nước cứng tạm thời, là nước có chứa muối Ca(HCO3)2, Mg(HCO3)2. Khi nấu sôi sẽ xảy ra phản ứng hoá học :
Cách tẩy cặn ở ấm: Cho vào ấm 1 lượng dấm (CH3COOH 5%) và rượu, đun sôi rồi để nguội qua đêm thì tạo thành 1 lớp cháo đặc chỉ hớt ra và lau mạnh là sạch.
76) Vì sao phèn chua có thể làm trong nước?
Phèn chua là muối sunfat kép của nhôm và kali ở dạng tinh thể ngậm nước: [K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O]Phèn chua không độc, có vị chua chát, ít tan trong nước lạnh nhưng tan nhiều trong nước nóng. Khi tan trong nước, phèn chua sẽ bị thủy phân và tạo thành Al(OH)3 ở dạng kết tủa keo lơ lững trong nước
Chính những hạt Al(OH)3 kết tủa dạng keo lơ lững ở trong nước này đã kết dính với các hạt bụi bẩn, các hạt đất nhỏ để trở thành hạt đất to hơn, nặng hơn và lắng xuống. Vì vậy mà nước trở nên trong hơn.
77) Hàn the là chất gì?
Hàn the có thành phần chính là chất Natri tetraborat (hay là Borac), ở dạng tinh thể ngậm nước. Tinh thể trong suốt, tan nhiều trong nước nóng, không tan trong cồn 90o.
Trước đây, người ta thường dùng hàn the làm chất phụ gia cho vào giò lụa, bánh phở, bánh cuốn, … để cho những thứ này khi ăn sẽ cảm thấy dai và giòn. Ngay từ năm 1985, Tổ chức Y tế thế giới đã cấm dùng hàn the làm chất phụ gia cho thực phẩm vì nó độc, có thể gây sốc, trụy tim, co giật và hôn mê.
78) Teflon là chất gì?
Teflon có tên thay thế là: Poli(tetrafloetilen) [(−CF2−CF2−)n]. Đó là loại polime nhiệt dẻo, có tính bền cao với các dung môi và hóa chất. Nó độ bền nhiệt cao, có độ bền kéo cao và có hệ số ma sát rất nhỏ. Teflon bền với môi trường hơn cả Au và Pt, không dẫn điện.
Do có các đặc tính quý đó, teflon được dùng để chế tạo những chi tiết máy dễ bị mài mòn mà không phải bôi mỡ (vì độ ma sát nhỏ), vỏ cách điện, tráng phủ lên chảo, nồi,… để chống dính.
79) Vì sao bôi vôi vào chỗ ong, kiến đốt sẽ đỡ đau?
Do trong nọc ong, kiến, nhện có axit hữu cơ tên là axit fomic (HCOOH). Vôi là chất bazơ nên trung hòa axit làm ta đỡ đau.